Басты тақырыпЖаңалықтар
Жат идеология – ар-ожданды өлтіреді
Мұрат Тұрлыбеков, «Шапағат» деструктивті діни ағымдардан жапа шеккендерге көмек орталығы» қоғамдық қорының директоры:
Дін дегеніміз адам баласын екі дүниеде де нағыз бақытқа жеткізетін Жалғыз Жаратушының қойған заңы, жүйесі. Демек, біздің ата-бабаларымыз мың екі жүз жылдан бері Ислам дінін ұстанып, дінімізді дәстүрімізге сіңдірген болатын. Осы мың екі жүз жыл ішінде қазақ халқы діни көзқарасқа, топтарға бөлініп біріне бірі қылыш кезенген оқиға тарихымызда болмаған. Керісінше, Ислам дінін негізге алып, араздасқан руларды, туыстарды парасатты билеріміз татуластырған болатын. Қазақ жерінен шыққан көптеген ғұламалар, ұстаздар, салих құлдардың ізі кең байтақ жеріміздің қай бұрышында болса да кесенелерімен көрініс тауып, бір төбешік болып жатыр. Солардың бірі Ыбырай Алтынсарин атамыз қазақ даласына алғаш білім ордасын ашқанда, қазақтың қара домалақ балаларын «Бір Аллаға сыйынып, Кел балалар оқылық» – деп, Алланы аузынан тастамай, бірінші жаратушыңды тануға, содан кейін білім алуға шақырған болатын. Міне, осылай дінін көзінің қарашығындай қорғаштап, дінді татулық нышаны деп келген халқымыз, қазіргі уақытта діндар азаматтардан шошынып, сескеніп қарайтын жағдайға жеткенін құлақ естіп, көз көріп жүр.
Бұған себеп дін атын жамылған, дінді дұрыс түсінбеген жат ағымның жетегінде жүріп жәннәт іздеген жастарымыз болатын. Осылай әр діннің секталарға бөлінуі туралы пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) хадисінде былай деп: «Иудейлер– жетпіс бір, христиандар – жетпіс екі, мұсылмандар – жетпіс үш ағымға бөлінеді, олардың тек біреуі ғана жұмаққа кіреді» – деп ескерткен. Міне бұл жұмаққа кіретін топ дінді қасиет танып, ешкімге зиян келтірмеген, керісінше еліне, халқына адал қызмет ететін шынайы мұсылмандар жатады. Өйткені пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) хадисінде: «Нағыз мұсылман, қолымен де, тілімен де ешкімге зиян келтірмеген адам» – деп сипаттаған.
Тәуелсіз Қазақстан мемлекетіміздің қысқа ғана тарихында еліміздің дін саласы көптеген өзгерістерге ұшырады. Дін атын жамылған ағымдар мен топтар діни сауаты аз азаматтарымызды өз қармақтарына түсіріп, тіпті өздеріне белсенді жақтасқа айналдырып, өзімізге қарсы қойып үлгерді. Енді өз отандасымызбен, отбасымыздың мүшесімен, ағайынымызбен тартысқа түсетін халге жеттік. Сол себепті бүлдіргі топтар мен ағымдарды деструктивті (бұл сөз латын тілінен аударғанда «құлату», «қалыптасқан жүйені бұзу» деген мағынаны білдіреді) яки теріс пиғылды деп атаймыз. Алайда бұл ағымдағылар өздерін шынайы діндар және ақиқат жолындағылар ретінде санайтындықтан, олардың қатары әлі де болса көбею үстінде. Халқымыз «іштен шыққан жау жаман» демекші, мұндай көзқарасты ұстанушылар Исламның атын жамылатындықтан, тек қана атын жамылу емес, тіпті діни мәтіндерден (Құран және хадис) өздерінің істеріне дәлел келтіретіндіктен, олармен күрес басқа жат діни ағымдармен күресуден қарағанда өте күрделі болып отыр.
Себебі деструктивті діни ағымның әлеуметтік өмірге келтірер зардабы жоғарыдағы мәселелермен шектелмейді. Деструктивті діни ағымдарда «біз және олар» деген қатаң бөлісу бар. Олардың пікірі бойынша өз ағымына жатпайтын азаматтардың барлығы«адасқандар», тура жолдан тайғандар немесе «кәпірлер» болып табылады. Көбіне деструктивті діни ағым мүшелері үшін «біз» деп нақты өзінің тобындағы адамдарды бейнелесе, «олар» деп өзінің сенімінде болмаған адамдарды адам санатына енбей қалғандар сияқты санайды. Осы себепті деструктивті ағым мүшелігінен тысқары қалған адамдар оларға адам емес, «адасқан» сипатын алады. Олар үшін «ақиқат» жалғыз, ол өз ағымының ұстанатын ілімі. Осы секілді ұстанымдар арқылы сіздің отбасылық қарым-қатынасыңыз, отбасыңызда өткен жылдардың барлығын қаламның бір сызуымен өшіріп тастауға тырысады. Осы себепті деструктивті діни ағымдарда «екіжақты» ұстаным кездеседі. Махаббат, жылылық, шынайылық тек «біз» яғни өзінің санатындағы адамдарға қолданғандықтан, сіз деструктивті діни ағым мүшелігіне ене отыра отбасыңызға, достарыңызға, әлеуметтік ортаға көңіл бөлуден қаласыз. Бұл сіздің тек отбасыңызға, достарыңызға, әлеуметтік ортаға деген көзқарастарыңызды ғана өзгертіп қоймай, сүйікті қызметіңізден, күнделікті өмір салтыңыздан бас тартуыңызға әкеледі. Деструктивті діни ағымдарды зерттеген ғалымдар бұл «сананы қадағалау» әдістерінен туындаған деп санайды.
Бүгінде деструктивтік діни ағымға кіріп, оның шырмауына ілігіп, жан дүниесімен берілген азаматтар қоғамға қауіп төндіруде. Мысалы «Білім» мәдени-ағартушылық орталығының директоры, Министрліктің дін және азаматтық қоғам ісі бойынша ақпараттық-түсіндірме тобының эксперт-политологы Руслан Иржанов Қазақстанда болып өткен терактілер салдарынан 90 адам қаза тауып, оның ішінде құқық қорғау органдарының болғанын да атап өтті. 2016 жылы екі айдың ішінде Ақтөбе мен Алматы қалаларында 37 адам қаза тапты. Бұл дегеніміз қой терісін жамылған қасқырдай болып жүрген дінді жамылған жат идеялогияның зардабының өте ауыр көрінісі болып отыр. Бұрын теракты, террорист – деген терминдерді жаңалықтар арқылы шет елдерден естейтін едік. Ал қазір елімізгеде келіп жеткенін байқадық.
Дүние жүзі мемлекеттері қазір түрлі ағымдардың адамдардың санасын жаулау арқылы екі түрлі мақсатты көздейтінін мойындап отыр. Біріншісі – мол пайда табу, заңсыз қару-жарақ пен есірткі тасымалы болса, екіншісі – мемлекет мүддесіне нұқсан келтіру арқылы билікті басып алу. Олай болатыны, аталмыш ағымдардың онсыз да мұсылман елдерінде және бейкүнә адамдар мен қорғаныс күштеріне қарсы күрес жүргізуі болып отыр.
Дін – адамның рухани дүниесі, ұлтымыздың бірлігі, бүкіл Қазақстан азаматтарының түсіністігі мен келісімді, елдің тұтастығымен тыныштығы, тәуелсіздігіміздің мәңгі болауы. Бұл бағытта ізгілік пен имандылықтың, ұлттық иммунитетті күшейтудің рухани арқауы болған Ислам діні Әбу Ханифа мәзхабы екендігі белгілі. Жат идеялогияға қарсы күрестің бірден бір жолы – олар туралы көптеген кітаптар, фильмдер және жастардың ғаламтор беттерін көптеп пайдалануына байланысты сол экстремистік діни теріс ағымдар туралы көптеген бейнероликтерді көру, ақпараттар алу керек. Дәстүрлі дініміз Ханафи мәзхабы жайлы білімімізді арттырсақ, ұрпағымыздың рухани тәрбиесін қадағаласақ қана бұл теріс діни топтардан аман қаламыз. Ислам діні жәннәтқа кіру үшін өзіңді және өзгені жаруға емес, керісінше өзіңді және өзгені аман алып құтқаруға бұйырады.